Ticstoornis / Gilles de la Tourette

Wat zijn tics?

Een tic kan omschreven worden als een onverwachte, spontane en korte beweging (motorische tic). Minder bekend is dat een tic ook een geluid kan zijn (vocale tic). Ook kan iemand iets dwangmatigs doen.

Voorbeelden van tics:

Motorische tics:

• het optrekken van de schouders
• schudden met je hoofd
• grimassen trekken
• knipogen, knipperen met de ogen
• tong uitsteken

Vocale tics:

• de keel schrapen
• hum-hum geluidjes maken
• korte fluitgeluiden maken
• woorden (na)zeggen

Men kan ook dwangmatige tics hebben, zoals

• het licht vaker aan- en uitdoen
• stoeptegels tellen

Er zijn nog veel meer tics in allerlei variaties.

Iedereen kan een tic ontwikkelen

De meeste tics die veel voorkomen bij kinderen verdwijnen spontaan weer. Als een tic aanhoudt en in sterkte of frequentie toeneemt, dan is een afspraak met de huisarts maken een verstandig besluit.

Iemand kan een tic (tijdelijk) wel onderdrukken, maar dat geeft een bepaalde spanning bij die persoon. Toegeven aan de tic geeft een soort van opluchting.

Wat is een ticstoornis?

Soms is een tic een symptoom van een somatische of psychische aandoening. Dan wordt dit een ticstoornis genoemd. De tic verdwijnt dan niet. Een bekende aandoening waarbij tics optreden, is het syndroom van Gilles de la Tourette.

Oorzaak van een ticstoornis

Wat de precieze oorzaak is van een ticstoornis is nog niet onbekend. Het lijkt een combinatie van factoren te zijn, waardoor er een vergrote gevoeligheid ontstaat voor het krijgen van tics. Zo is bijvoorbeeld Gilles de la Tourette erfelijk, maar er zijn ook andere oorzaken die regelmatig genoemd worden:

• genetische aanleg (de aandoening komt vaker voor in bepaalde families)
• verstoord afweersysteem
• stress
• te veel prikkels krijgen
• bepaalde geneesmiddelen, zoals antipsychotica
• hoofd- danwel hersenletsel
• infectie van de hersenen door een virus of bacterie
• bepaalde neurologische aandoeningen

Sommige ouders geven aan dat bijvoorbeeld snoep en ander specifiek voedsel tics kan oproepen of kan verergeren. Sommige medicijnen, zoals die voor ADHD, kunnen in sommige gevallen ook zorgen voor een verergering van de tic.

Diagnose

Of iemand een diagnose ticstoornis krijgt kan pas worden gesteld na uitgebreid onderzoek. Zo zal er onderzoek gedaan worden naar:

• medisch verleden van degene
• familiaire voorgeschiedenis
• symptomen

Soms wordt ook nog een lichamelijk onderzoek gedaan en andere aanvullende onderzoeken gedaan om mogelijke neurologische aandoeningen uit te sluiten.

Behandeling van een ticstoornis

Het type ticstoornis, de ernst en de duur van de kenmerken bepalen welke soort behandeling voorgesteld wordt. Voorlichting en gedragstherapie maakt in ieder geval onderdeel uit van de behandeling. Bij ernstige ticstoornissen kunnen ook medicijnen, zoals  antipsychotica of antidepressiva, voorgeschreven worden.

Jongeren kunnen bij Youz terecht voor diagnose en behandeling.

Wat je zelf nog kunt doen

Allereerst, lees meer over de tic en sluit je aan bij een lotgenotengroep. Je ontmoet daar andere ouders die begrip hebben voor jouw verhaal. Daarnaast hoor je hun verhalen en hoe ze ermee omgaan. Dat is misschien ook nog inspiratie voor jou.