Het Leo Kannerhuis hielp Kaja te leren omgaan met autisme

Kaja had een moeilijke jeugd. Op jonge leeftijd maakte hij de (vecht)scheiding van zijn ouders mee en enkele jaren later, na een ongeluk op school, ging het bergafwaarts met hem. Kaja: ‘Op mijn dertiende viel ik tijdens de gymles uit de ringen, wat me een zware hersenschudding opleverde. Als gevolg van de fysieke klachten ging het op school steeds moeilijker. Ik wist toen nog niet dat ik autisme had, al waren er wel vermoedens. Zo vond ik het onder meer lastig om emoties van anderen te ‘lezen’ en wist ik ook niet goed hoe ik met mijn eigen emoties moest omgaan. Door de jaren heen had ik wel geleerd hoe ik me kon aanpassen aan mijn omgeving, maar ik ervoer wel degelijk problemen op school. Scholen geven vaak les via het principe: we omschrijven het op deze manier en verwachten dat jij het dan snapt. Maar mensen met autisme hebben het vaak nodig dat dingen op een andere manier worden uitgelegd. Een lang verhaal kort: toen ik fysieke problemen kreeg en het op school niet meer ging, ontwikkelde ik een angststoornis in combinatie met een zware depressie. Ook kwamen oude trauma’s rondom het verleden omhoog. Ik cijferde mezelf toen compleet weg; mocht van mezelf niet eens meer ademen omdat ik dan de zuurstof van iemand anders weg zou nemen.”

'Ik mocht van mezelf niet meer ademen omdat ik dan de zuurstof van iemand anders weg zou nemen'

Opname Leo Kannerhuis

Kaja krijgt een ambulant behandelaar toegewezen en hij werkt dagelijks aan zichzelf. Na een paar jaar gaat het steeds een beetje beter met hem en als hij op 16-jarige leeftijd de diagnose autisme spectrum stoornis (ASS) krijgt valt er een hoop op z’n plek. Kaja: “Ik vond het altijd al lastig om met vreemde mensen om te gaan of om bijvoorbeeld het gesprek met iemand aan te gaan. Voor ‘normale mensen’, mensen zonder aandoening bedoel ik, zijn bepaalde dingen heel vanzelfsprekend. Voor mij niet. Het leven was voor mij op dat moment erg ingewikkeld, ook vanwege mijn thuissituatie. Samen met mijn ambulant begeleider had ik al bereikt dat ik me iets beter voelde. Ik besefte: ik mag me goed voelen. Daar doe ik niemand kwaad mee. Maar we wisten ook dat ik een intensievere behandeling nodig had. Dat is de reden dat ik vorig jaar ben opgenomen in het Leo Kannerhuis, onderdeel van Youz, in Oosterbeek. De engste beslissing die ik ooit heb moeten nemen, maar ook de beste.”

Negatieve gedachtepatronen

“Mijn verblijf in het Leo Kannerhuis voelde na een tijd als een tweede thuis. De begeleiding was er heel fijn, en de mede jongeren ondersteunende mij enorm. Ze hielpen me om mijn beste zelf te zijn, niet om mijn aandoening te genezen. Ik kreeg verschillende therapieën. Middels milieutherapie * werd er bijvoorbeeld een omgeving gecreëerd waarin mensen veel contact met elkaar hebben. Dat leerde mij om mijn negatieve gedachtepatronen te herkennen en te veranderen. Daarnaast kreeg ik elke dag een daginvulling aangeboden: muziek maken, knutselen in het atelier of in de tuin werken. Dat helpt om te werken aan je eigen behandeldoelen. Praktische ondersteuning, zoals bijvoorbeeld het aanvragen van een uitkering, of inschrijven voor een studie of school, krijg je er ook. Na negen maanden bij het Leo Kannerhuis was ik er een stuk beter aan toe en ben ik weer naar huis gegaan.”

'Ik leerde de beste versie van mijzelf te zijn'

Boek schrijven

Inmiddels woont Kaja weer een aantal weken thuis en gaat het over het algemeen goed met hem. “Ik werk hard aan mijn eigen dag-invulling. Ik pak mijn hobby’s weer op en wil rijlessen gaan nemen. Over een paar weken start ik waarschijnlijk ook met vrijwilligerswerk. Als ervaringsdeskundige in de ggz wil ik werken met jongeren die het ook moeilijk hebben. En het is mijn droom om fictief schrijver te worden. Het is heel gewoon voor een held om zich op te offeren in de sprookjes. Ik wil graag verhalen creëren waarin de wereld beter wordt omdat de held ook voor zichzelf leert te zorgen. Veel van wat ik heb geleerd wil ik in deze boeken verwerken. Hopelijk bieden die verhalen anderen handvatten om ook met hun aandoening om te leren gaan.”

Milieutherapie

Het Leo Kannerhuis heeft het TOPGGz keurmerk. Dit houdt in dat we specialistische kennis en kunde in huis hebben voor een divers behandelaanbod, zoals praktische trainingen en verschillende verbale therapieën. Milieutherapie is een belangrijk onderdeel van de hele behandeling waarbij de omgeving waarin de behandeling plaats heeft wordt ingezet.

De behandelaar van Kaja, Suzan, over milieutherapie: “De sociotherapeuten creëren oefensituaties of ondersteunen in bepaalde situaties die zich binnen de groep afspelen. Dit werkte heel goed voor Kaja. Voor zijn gevoel werd hij voorheen altijd weggecijferd en door deze therapie heeft hij ontdekt dat hij er gewoon mag zijn. De inzet van schematherapie heeft hem daarnaast ook geholpen bij het stilstaan en aandacht vragen voor zijn eigen behoeftes.  Bij het inzetten van milieutherapie wordt altijd goed gekeken naar waar iemand op is vastgelopen. Dit kunnen hele basale dingen zijn als het omdraaien van een dag- en nachtritme, het opstarten van de dag, het stellen van een (hulp)vraag, omgaan met sociale interacties of het hebben van een daginvulling. Doordat jongeren bij ons zijn opgenomen, kun je bij al deze onderdelen kijken waar er hulp nodig is en hoe we hier leersituaties kunnen creëren. Het is hierin belangrijk dat er leermomenten gaan ontstaan. Juist op een plek als deze kunnen jongeren oefenen met hetgeen waar ze moeite mee hebben in het dagelijks leven. We proberen uit te dagen en te ondersteunen. Soms creëren we situaties, maar soms ontstaan ze ook vanzelf. Wij kijken naar waar we ondersteuning bij kunnen bieden of waar een jongere al klaar is om zelf te gaan proberen en te oefenen. Het mooie is dat er zes jongeren samen op één groep zitten en dat je met de groepsdynamiek ook veel kunt bereiken en kunt oefenen. Er ontstaat vaak veel wederzijds respect en acceptatie, wat kan zorgen voor een veilige omgeving om in te kunnen leren en te groeien."