Hoofdopleider Nico van Beveren geeft het stokje over aan Carla Hagestein
Na jaren van betrokken inzet neemt Nico van Beveren de komende tijd afscheid van zijn rol als hoofdopleider van de opleiding psychiatrie Rijnmond. Zijn opvolger, Carla Hagestein, kijkt ernaar uit om het stevige fundament dat hij heeft gelegd voort te zetten maar neemt wel haar eigen visie en ervaring mee. In een open gesprek blikken ze samen terug en vooruit. Carla: “Wat er nu staat in Rijnmond, is écht een goede opleiding. Heel patiëntgericht en met oog voor kwaliteit. Daarin heeft Nico de afgelopen jaren iets heel moois opgebouwd.”
De afgelopen tien jaar is de opleiding sterk geprofessionaliseerd, vindt Nico. “Toen ik begon als opleider was het nog een beetje van: je bent arts, loop maar mee en als je niets verkeerd doet gaat het goed. Inmiddels is het een volwassen opleiding met een duidelijke structuur, evaluaties en aandacht voor de ontwikkeling van de AIOS als toekomstig professional.”
Maatschappelijke verantwoordelijkheid
“Die professionalisering zie je niet alleen binnen onze organisatie, maar ook landelijk," vult Carla aan. "De opleiding is breder geworden. We leiden psychiaters op die kunnen samenwerken, coördineren en maatschappelijke verantwoordelijkheid dragen. Dat laatste vind ik heel belangrijk: een psychiater staat tegenwoordig midden in de samenleving en heeft een andere rol dan vroeger. Toen was je vooral dokter in je spreekkamer. Nu beseffen we steeds meer dat psychiatrische problematiek nauw samenhangt met maatschappelijke factoren zoals armoede, migratie en eenzaamheid. In Rotterdam is dat extra zichtbaar. Daarom zijn binnen de opleiding maatschappelijke stages ingevoerd: AIOS lopen mee met de politie, het Openbaar Ministerie en mogelijk in de toekomst bij opvanglocaties voor asielzoekers. Zo ervaren ze wat er buiten de spreekkamer gebeurt.”
Nico: “Vroeger noemden we psychiaters die zich met maatschappelijke vraagstukken bezighielden ‘sociaal psychiaters’. Alsof dat een vak apart was. Het is goed dat die scheiding verdwijnt. Biologische, psychologische en sociale factoren grijpen in elkaar en het hoort allemaal bij ons vak.”
Eenzelfde visie
Zowel Carla als Nico vindt dat hun visie op de opleiding grotendeels overlapt. “We delen dezelfde overtuiging dat psychiatrie breed en geïntegreerd moet worden benaderd: aandacht voor diagnostiek, behandeling, maatschappelijke context én wetenschappelijk onderzoek.”
Een ander punt dat Carla wil versterken is de overgang van de opleiding naar het werkveld. “Veel AIOS ervaren de stap naar zelfstandig psychiater als groot. Ze voelen ineens de volle verantwoordelijkheid. Ik wil die overgang geleidelijker maken, bijvoorbeeld door assistenten in hun laatste jaar al meer zelfstandigheid te geven, met een ervaren psychiater als achterwacht. Zoals dat in ziekenhuizen heel gebruikelijk is.”
Onderzoek en leiderschap
Beiden benadrukken het belang van wetenschappelijk onderzoek. Nico: “Toen ik begon was onderzoek doen binnen de ggz nog niet vanzelfsprekend. Inmiddels hebben we een stevige onderzoekstraditie opgebouwd, met promovendi, netwerken en samenwerking met universiteiten. Dat is waardevol voor de kwaliteit van ons vak.”
Carla vindt het belangrijk om die lijn door te trekken. “Wetenschappelijk onderzoek is een belangrijke pijler van onze opleiding en een mooie kans om te verbinden met andere opleidingen. Studenten en assistenten moeten weten waar ze terecht kunnen en kunnen aansluiten bij bestaande onderzoekslijnen, in plaats van telkens zelf iets nieuws te verzinnen. Zo versterken we elkaar.”
Daarnaast wil Carla meer aandacht voor leiderschap. "Psychiatrie is niet alleen cliëntenzorg, het is ook invloed uitoefenen op beleid en organisatie. Als psychiater ben je de hoogstopgeleide professional binnen je team; dan moet je weten hoe je mee kunt sturen.”
Cliëntgericht
Wat Nico zijn AIOS altijd heeft meegegeven is dat ze hun werk doen voor de cliënt, ook als die niet altijd even makkelijk is. “Sommige van onze cliënten zijn wantrouwig, boos of moeilijk te bereiken," vertelt Nico. Ze hebben veel meegemaakt. Dan is het belangrijk dat je dat niet persoonlijk neemt, maar blijft zien welk mens er achter de problematiek zit. Wij zijn er juist voor de mensen die het minst weerbaar zijn. Wat me raakt is hoe kwetsbare cliënten soms verdwalen in ons systeem. Mensen die zwakbegaafd of ernstig psychotisch zijn, worden van het kastje naar de muur gestuurd. Daar kan ik me echt over opwinden. Zij hebben niemand die voor hen opkomt, dus dat moeten wij doen.”
In goede handen
Carla kijkt met energie vooruit. “Ik heb er echt zin in. De opleiding is een levendige plek vol betrokken mensen. De assistenten zitten vol ideeën en we hebben een sterke plaatsvervangend opleider in Benno Bakker. Er is veel ruimte om verder te bouwen aan verbinding tussen onderzoek, praktijk en opleiding. Daar heb ik echt zin in!” Nico glimlacht: “Ik draag het met een gerust hart over. De opleiding is in goede handen.”