Borderline persoonlijkheidsstoornis
Borderline persoonlijkheidsstoornis
Borderline persoonlijkheidsstoornis
Als je een borderline persoonlijkheidsstoornis hebt, vertoon je sterke stemmingswisselingen en voel je je erg instabiel. Je kunt opeens heel kwaad zijn en het andere moment weer heel vrolijk of somber. Je kunt impulsief reageren. Iemand met borderline is ontzettend bang om in de steek gelaten te worden. Emoties kunnen hoog oplopen. Soms zó hoog dat gedachten aan de dood opkomen of dat je de drang voelt om jezelf te beschadigen.
Een borderline persoonlijkheidsstoornis komt voor bij 1 tot 2 procent van de bevolking. In Nederland gaat het om 150.000 tot 200.000 patiënten. Het merendeel is vrouw. Mannen krijgen vaker de diagnose antisociale persoonlijkheidsstoornis, en belanden ook vaker in het justitiële circuit.
Oorzaak borderline persoonlijkheidsstoornis
De oorzaak van een borderline persoonlijkheidsstoornis is waarschijnlijk een combinatie van erfelijke aanleg en gebeurtenissen in de jeugd. Uit onderzoek blijkt dat veel borderline patiënten traumatische gebeurtenissen hebben meegemaakt in hun kindertijd, zoals misbruik, mishandeling of (emotionele) verwaarlozing. Vaak leidt dat tot een negatief zelfbeeld. Ook kan het vertrouwen in anderen beschadigd zijn, waardoor iemand met een borderline persoonlijkheidsstoornis het lastig vindt om lange relaties te onderhouden.
Emotieregulatiestoornis (ERS)
Borderline symptomen zijn:
- problemen om emoties te reguleren
- impulsiviteit
- moeilijkheden in relaties met anderen
Omdat emotieregulatieproblemen er eigenlijk altijd zijn bij iemand met een borderline persoonlijkheidsstoornis, is voorgesteld om de naam van de stoornis te veranderen in emotieregulatiestoornis (ERS) of een vergelijkbare naam.
Borderline symptomen
Borderline symptomen komen vaak voor het eerst tot uiting wanneer iemand tussen de 15 en 25 jaar oud is. Deze levensfase wordt vaak gekenmerkt door grote veranderingen op het gebied van werk, relaties en de leefomgeving. Wanneer de diagnose vroeg wordt gesteld, kan eerder worden begonnen met een passende behandeling,
Borderline symptomen zijn impulsiviteit en emotionele instabiliteit. Borderline cliënten of mensen met borderline trekken gedragen zich erg impulsief en kunnen de gevolgen van deze impulsieve daden niet overzien. Ze zijn gevoelig voor verslaving aan alcohol, drugs of medicijnen, kunnen impulsief zijn met geld of wisselende seksuele contacten.
In de DSM-5, het psychiatrisch handboek, wordt gesproken over negen borderline symptomen. De diagnose borderline stoornis kan gesteld worden als je aan minimaal vijf van de negen criteria voldoet en als de problemen gedurende lange tijd aanwezig zijn en veel invloed hebben op je dagelijks functioneren.
- Je doet er alles aan om te voorkomen dat iemand u in de steek laat (manipulatie)
- Je hebt vaak instabiele en intense relaties
- Je hebt terugkerende suïcidale gedachten of je verwondt jezelf (automutilatie)
- Je hebt last van sterk wisselende stemmingen.
- Je hebt een instabiel zelfbeeld
- Je bent op meerdere gebieden erg impulsief. Bijvoorbeeld op het gebied van geld, seks, diefstal, middelengebruik, roekeloos rijden of eetbuien.
- Je hebt vaak een ‘leeg gevoel’
- Je hebt vaak moeite om je woede te beheersen
- Je hebt het gevoel ‘buiten de werkelijkheid’ te staan of je wordt achterdochtig onder invloed van stress
Deze borderline kenmerken gelden zowel voor vrouwen als mannen.
Borderline en vriendschappen en relaties
Het impulsieve karakter in combinatie met de heel (snel) wisselende stemmingen maakt het uitdagend voor iemand met borderline om vriendschappen en relaties aan te gaan, te onderhouden en verder uit te bouwen. Het ene moment vindt iemand met borderline de ander helemaal geweldig, en een volgende keer kan dat helemaal over zijn, en omgekeerd. Manipulatie wordt gebruikt om toch haar/zijn zin te krijgen. Een voorbeeld daarvan is het verwijt: 'Als je dit niet voor me over hebt (of kunt doen), wat stelt onze vriendschap dan nog voor?'
Die manipulatie en wisselende stemmingen zijn er vaak de oorzaak van dat relaties niet lang standhouden. Het seksueel gedrag van mensen met borderline is meestal anders. Ze hebben veel korte en wisselende relaties.
Borderline test
Er bestaat geen eenvoudige borderline test om vast te stellen of je een borderline persoonlijkheidsstoornis hebt. Onze partner PsyQ heeft wel de beschikking over een persoonlijkheidsstoornis test die je online kunt maken.
Deze online zelftest is niet specifiek een borderline test. De test geeft je een indicatie of je mogelijk een persoonlijkheidsstoornis hebt. Let op! De uitslag van de test geeft je slechts een indicatie en stelt geen diagnose. Als je jezelf in de uitslag herkent is het verstandig contact op te nemen met je huisarts. Hij of zij kan je doorverwijzen naar een gespecialiseerd behandelaar.
Borderline behandeling
De behandeling van een borderline persoonlijkheidsstoornis heeft vaak verschillende doelen. Aan de ene kant richt de behandeling zich op het leren omgaan met borderline. Aan de andere kant staat het verminderen van bepaalde symptomen centraal. Onze partner PsyQ biedt verschillende behandelingen aan. De borderline stoornis wordt vaak behandeld door middel van psychotherapie. Er zijn diverse effectieve vormen van psychotherapie zodat je kunt leren omgaan met borderline.