Vermijdende persoonlijkheidsstoornis

Vermijdende persoonlijkheidsstoornis

200x200+donkerharige+starende+dame+.png

Vind je het absoluut niet prettig om onder te mensen te zijn, voel je je geregeld minderwaardig en ben je gevoelig voor kritiek of bang voor een negatief oordeel? Dan is het mogelijk dat je een vermijdende persoonlijkheidsstoornis hebt. Deze stoornis noemen we ook wel een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis (OPS) of vermijdingsstoornis.

Iemand met een vermijdende persoonlijkheidsstoornis heeft in vriendschappen en relaties last van veel onzekerheid en angst. Hij of zij durft zich in gezelschap niet of nauwelijks open te stellen en vindt het lastig om zichzelf te laten zien aan anderen. De angst om iets verkeerds te doen of te zeggen heeft tot gevolg dat lange tijd de kat uit de boom wordt gekeken. Soms wordt gezegd dat deze persoon een vermijdingsstoornis heeft. Pas als iemand met een vermijdende persoonlijkheidsstoornis het gevoel heeft dat hij of zij geaccepteerd wordt komt hij of zij langzaam los.

Een kenmerk van een vermijdende persoonlijkheidsstoornis is dat je je minderwaardig voelt. Je denkt negatief over jezelf en je maakt je constant druk over wat anderen van je zullen vinden. Het krijgen van feedback en kritiek is lastig, omdat je iedere opmerking die je krijgt ziet als een bevestiging dat je niet leuk bent, of saai of stom.

De naam vermijdende persoonlijkheidsstoornis slaat op het feit dat je sociale situaties liever uit de weg gaat. Vandaar dat er soms gesproken wordt over een vermijdingsstoornis. Angst voor afkeuring en gevoelens van minderwaardigheid zijn hiervan de oorzaak. De naam vermijdende persoonlijkheidsstoornis wordt gebruikt in de DSM-5. In de volksmond wordt regelmatig gesproken van een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis.

Oorzaak vermijdende persoonlijkheidsstoornis

De ontwijkende persoonlijkheidsstoornis openbaart zich doorgaans bij jongvolwassenen. De stoornis wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een combinatie van erfelijke aanleg en negatieve ervaringen in de jeugd, bijvoorbeeld herhaalde afwijzing of gepest worden.

Vermijdende persoonlijkheidsstoornis symptomen

Kenmerken van een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis zijn:

  • Het vermijden van activiteiten omdat hier veel sociaal contact bij komt kijken
  • Je maakt je zorgen om een eventuele afwijzing.
  • Je hebt moeite met het onderhouden van vriendschappen en relaties omdat je bang bent dat je raar gevonden wordt
  • Je hebt moeite met het aangaan van nieuwe contacten
  • Je wilt alleen contact met mensen als je zeker weet dat ze je aardig vinden
  • Je maakt je zorgen dat je wordt afgewezen in sociale situaties
  • Je vindt het moeilijk om nieuwe activiteiten te ondernemen
  • Je hebt een laag zelfbeeld

Doe de test

Wil je weten of je mogelijk symptomen van een persoonlijkheidsstoornis hebt? Onze partner PsyQ beschikt over een online zelftest.

Deze online zelftest is niet specifiek gericht op een vermijdende persoonlijkheidsstoornis. De test geeft je een indicatie of je mogelijk een persoonlijkheidsstoornis hebt. Let op: de uitslag van de test is een indicatie en is geen diagnose. Maak een afspraak met je huisarts als je jezelf herkent in de testuitslag. Hij of zij kan je doorverwijzen naar een gespecialiseerd behandelaar.

Vermijdende persoonlijkheidsstoornis behandeling

Verschillende soorten psychotherapie zijn effectief als vermijdende persoonlijkheidsstoornis behandeling. Vermijdende persoonlijkheidsstoornissen worden bij voorkeur in een groep behandeld. Enerzijds vinden mensen met een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis dat vaak eng, anderzijds biedt een groep juist goede mogelijkheden om te oefenen met sociale situaties.