'Je hoeft het niet perfect te doen, als je het maar samen doet.'
In een groene omgeving aan de Monsterseweg in Den Haag werkt Triora, onderdeel van Parnassia Groep, al jaren aan het herstel van mensen met een verslaving. Sinds 2023 doen ze dat op een opvallende manier: een volledig rookvrije kliniek. Wat begon als een verplichting vanuit de Nederlandse ggz, is uitgegroeid tot een aanpak waarin stoppen met roken onderdeel is van het behandelplan.
Mark Hermans, manager zorg en klinisch psycholoog bij Triora, is één van de drijvende krachten achter deze ontwikkeling. "We wilden meer dan alleen een verbod op roken en vapen en daarom hebben we ervoor gekozen om het stoppen met roken te integreren in de verslavingsbehandeling."
Binnen Triora wordt roken inmiddels als een serieuze verslaving meegenomen in de behandeling. “Onderzoek laat immers zien dat mensen die stoppen met roken, minder snel terugvallen in ander middelengebruik,” legt Mark uit. Tijdens de intake wordt er expliciet naar gevraagd. Cliënten krijgen informatie over de impact van roken en ze worden ondersteund bij het stoppen. Dat gebeurt onder andere met nicotinevervangers maar ook met coachende en motiverende gesprekken met een ervaringsdeskundige. Deze motiverende en faciliterende aanpak is effectiever dan alleen controleren en bestraffen.
Duidelijke kaders
Want Triora combineert een motiverende aanpak met duidelijke kaders. Bij herhaaldelijk roken of vapen volgen er reflectieopdrachten, maar ook waarschuwingen waarbij in het uiterste geval zelfs beëindiging van de behandeling kan volgen. “Dat komt gelukkig zelden voor,” zegt Mark. “Maar daar zijn we wel helder in. We communiceren het rookvrije beleid al vanaf de aanmelding, want verwachtingsmanagement is essentieel en ook dat de cliënt zich hieraan verbindt. En uiteindelijk draait het in een verslavingsbehandeling bij Triora niet om straffen, maar om zorg en motivatie. “We willen cliënten helpen om te begrijpen waarom ze roken en wat ze nodig hebben om te stoppen. Niet iedereen redt het in één keer. Maar we ondersteunen waar we kunnen.”
Het rookvrije beleid geldt niet alleen voor cliënten, maar ook voor collega's. Binnen het team speelde dit weinig en nu rookt vrijwel niemand meer. En dat werkt aanstekelijk. Mark: “We hebben ervaringsdeskundigen in huis die vroeger zelf rookten en nu cliënten kunnen helpen om ervan af te blijven. Hun verhaal maakt echt verschil.”
Zelf ontwikkeld beleid
Wat de aanpak van Triora bijzonder maakt, is dat ze het beleid grotendeels zelf hebben ontwikkeld. “We hebben gekeken naar wat andere instellingen doen, maar wilden vooral onze eigen koers bepalen. Hierbij hebben wij onze krachten gebundeld: onze verslavingsartsen geven klinische lessen, een ervaringsdeskundige ontwikkelde de rookvrije therapiemodule, en we schaften zelf CO-meters aan om rookgedrag te meten. Het beleid heeft een aantal teambrede evaluaties gehad, alles met het doel om roken bespreekbaar en behandelbaar te maken.” En met resultaat. “Ik heb mensen gesproken die na dertig, veertig jaar zijn gestopt met roken,” zegt Mark. “Dat zijn mooie momenten en bij die successen moet je met elkaar stil staan.”
Ga naar onze Rookvrij pagina voor nog meer inspirerende verhalen.