Lichttherapie: als de dagen korter worden
De klok is dit weekend weer een uur teruggezet. De dagen worden korter. Veel mensen merken dat ze minder energie hebben of zich somberder voelen. Dat is niet vreemd, het gebrek aan daglicht verstoort ons biologische ritme. PsyQ en Indigo, beiden onderdeel van Parnassia Groep, bieden in het herfst- en winterseizoen lichttherapie aan om het natuurlijke ritme te herstellen. Behandelaar Floor van den Berge van PsyQ en Annemarie Bakker van Indigo leggen uit hoe het werkt.
Hoe licht ons ritme beïnvloedt
‘Alles in ons lichaam volgt een ritme,’ vertelt Annemarie. ‘Niet alleen ons dag- en nachtritme, maar bijvoorbeeld ook onze stemming, bloeddruk, concentratie en eetlust. Al die ritmes worden aangestuurd door onze biologische klok, die als een dirigent zorgt dat alles op het juiste moment gebeurt.’
In de winter krijgen veel mensen te weinig daglicht. Hierdoor wordt het slaaphormoon melatonine niet goed afgebroken, waardoor je overdag slaperig blijft en je biologische klok verstoord raakt. ‘Dat merk je onder andere aan een somber of wisselend humeur, een slechtere concentratie of minder energie,’ legt Annemarie uit. ‘Het voelt alsof je last hebt van een jetlag.’
Een reset voor je biologische klok
Lichttherapie helpt om dat ritme weer goed te krijgen. Tijdens de behandeling krijgen cliënten dagelijks een dosis fel licht toegediend. Hierdoor wordt de biologische klok als het ware gereset en komen onder andere stemming, energie en concentratie weer in het juiste ritme. Voor de werking van de therapie is het van belang dat er daarnaast ook regelmaat is in het dagelijks leven. Dit betekent op vaste tijden opstaan en naar bed gaan, niet uitslapen, niet overdag slapen en een regelmatig eetpatroon aanhouden.
‘Na dertig jaar voelde ik weer verschil in energie, stemming en slaap. Dat was echt een eye-opener,’ vertelt Sonja, die voor het tweede jaar lichttherapie volgt.
Voortgang en effect meten
Elke week bekijkt de behandelaar samen met de cliënt hoe het gaat. ‘We letten op vijf punten,’ vertelt Annemarie. ‘Stemming, energie, concentratie, slaap en eetlust. Zo zien we hoe het lichaam reageert en kunnen we de behandeling aanpassen als dat nodig is.’
Voor Camille, die voor het zevende jaar bij PsyQ lichttherapie krijgt, voelt het als een wereld van verschil wanneer hij is langs geweest: ‘Als ik een week lichttherapie heb gehad, heb ik daar twee tot drie maanden profijt van. Ik slik antidepressiva, maar zodra de herfst begint merk ik dat dat niet genoeg is. Sinds ik dit doe is het een hele omslag en voel ik me veel beter. Het is echt alsof er een schakelaar omgaat. Ik krijg weer energie, slaap beter en die donkere wolk verdwijnt gewoon.’
Weer jezelf voelen
Een verstoorde biologische klok kan verschillende oorzaken hebben, zoals genetische aanleg, seizoensveranderingen, onregelmatige werktijden, het gebruik van alcohol en drugs of stress. Veel mensen merken na enkele weken lichttherapie dat ze lekkerder in hun vel zitten, beter slapen, meer energie hebben en zich beter kunnen concentreren. Voor wie last heeft van seizoensgebonden depressie of een verstoord slaapritme kan lichttherapie echt het verschil maken.
Juist nu belangrijk
‘Rond de periode waarin de klok wordt verzet, raken veel mensen uit balans,’ vertelt Floor. ‘Dat ene uurtje verschil lijkt klein, maar het verstoort de biologische klok, zeker nu er minder ochtendlicht is. Lichttherapie helpt om dat ritme weer te herstellen en dat merk je niet alleen in je energie, maar ook in je stemming en concentratie.’