Ik ben blij met iedere rookvrije dag.

Daniëlle

Ze rookte de hele dag door. Thuis, op het werk en buiten de deur – het liefst op een zonnig terrasje. Hoewel collega Daniëlle de Jong vaak probeerde te stoppen, ging het steeds weer mis. Maar de aanhouder wint: momenteel is ze met hulp van een app sinds oktober 2024 rookvrij en daarmee hoopt ze ook cliënten te inspireren

De belangrijkste reden om te stoppen? Haar gezondheid. ‘Ik vind het een eng idee om te blijven roken nu ik ouder word’, legt de 49-jarige Daniëlle uit. ‘Naar schatting haalt 23% van de rokers de 65 jaar niet. Bovendien vind ik het niet prettig om continu naar een asbak te stinken en ik heb ook nog eens een voorbeeldfunctie.’

Ze werkt namelijk als manager zorg en verpleegkundig specialist in het Centrum Intensieve Behandeling van Antes in Poortugaal. Bijna alle cliënten in de hoog beveiligde kliniek roken. Omdat het om verplichte zorg in een gesloten kliniek gaat, mag er hier nog op aangewezen plekken worden gerookt.

Daniëlle benadrukt hoe belangrijk het is om de cliënten te ondersteunen bij het stoppen, omdat ‘we weten dat roken juist psychische problemen verergert of in stand houdt. Veel mensen zijn bang dat ze zonder sigaret bijvoorbeeld somber worden, maar dat is een misvatting. Na een tijdje verdwijnen die gevoelens als sneeuw voor de zon, dat heb ik zelf ook gemerkt. Sinds ik ben gestopt, ben ik blij met iedere dag dat ik niet rook – en dat voelt erg fijn.’

Een flinke uitdaging

Tegelijkertijd weet Daniëlle als geen ander hoe ongelofelijk lastig het is om de sigaret vaarwel te zeggen. ‘Ik zie cliënten met een psychotische stoornis, vaak met middelenafhankelijkheid. Als het voor mensen zonder psychische problemen al moeilijk is om te stoppen, moet je nagaan hoe het voor hen is.’

‘Bovendien kan bij deze cliënten de spanning tijdens het stoppen flink oplopen en ook moet de behandelaar de medicatiespiegels en het toestandsbeeld goed in de gaten houden, want die kunnen door het stoppen worden beïnvloed. Al met al is het dus een flinke uitdaging voor zowel de cliënt als de behandelaar en de kans op terugval is groot’, zegt ze eerlijk.

Toen ik 25 jaar geleden bij de organisatie aan de slag ging, rookte iedereen.

Praten zonder peukje

Het vraagt daarom veel creativiteit en de nodige kennis om cliënten te motiveren. Als regiebehandelaar bespreekt Daniëlle in de individuele behandelcontacten het stoppen met roken, om zo bewustwording te creëren. Daarnaast past ze het behandelplan erop aan en schrijft zij soms nicotinepleisters voor.

Doordat ze zelf niet meer rookt, geeft ze ook buiten de behandelkamer automatisch het goede voorbeeld. ‘Vroeger rookte ik nog wel eens met een cliënt. Wanneer cliënten mij nu willen spreken tijdens een peukje roken in de tuin, dan zeg ik dat ik dat niet doe, omdat ik trek krijg wanneer iemand in de buurt rookt. De cliënten snappen dat: ik houd rekening met je, ik rook niet, zeggen ze dan. Dat moment is ook weer een vorm van psycho-educatie over omgaan met middelengebruik.’

Van ver gekomen

Om een rookvrije ggz te bereiken - het streven van PG Rookvrij - kan er nog meer worden gedaan, vindt Daniëlle. ‘Het behandelen van tabaksafhankelijkheid in de ggz zou landelijk meer gestimuleerd moeten worden. Daarnaast is het belangrijk om gebruik te maken van de modules of e-learnings, over hoe medewerkers cliënten kunnen helpen met stoppen’, oppert ze.

Er zijn dus nog zeker een paar stapjes te zetten, maar we moeten niet vergeten dat er al ongelofelijk veel stappen zijn gezet, voegt ze toe. ‘Toen ik 25 jaar geleden bij de organisatie aan de slag ging, rookte iedereen. Overal stond het blauw van de rook. In de loop der jaren veranderde dat. Het sigarettenapparaat ging weg, toen het rookhok binnen en inmiddels mogen cliënten alleen nog in de tuin roken. Het eindpunt is nog niet bereikt, maar we zijn van ver gekomen.’