Delier

Delier

200x200+oudere+vrouw.png

Dit is een ernstige verwardheid die plotseling optreedt. Die verwardheid is vaak tijdelijk, en de ernst van de verwardheid is de ene keer erger dan een andere keer. Een ander woord voor delier is delirium.

Wat zijn de oorzaken van een delier?

Als de hersenen niet meer goed prikkels (op basis van onze zintuigen) kunnen samenvoegen tot een samenhangend en logisch beeld van een situatie, zeg maar de werkelijkheid, dan ontstaat er een delier. Er is dus een duidelijk verband tussen een delier en een verstoorde hersenfunctie.

Een delier is het gevolg van een lichamelijk probleem. Veel voorkomende oorzaken zijn:

  • Een infectie. Een ontsteking van de urine- of luchtwegen vergroten de kans op een delier. Zo kan het achterblijven van urine in de blaas zorgen voor een infectie.
  • Specifieke geneesmiddelen. Daarbij moet gedacht worden aan bijvoorbeeld Parkinson medicatie of zware pijnstillende medicijnen (morfine).
  • Stoppen met langwerkende slaapmiddelen, met kalmerende middelen of met alcohol.
  • Heftige pijn.
  • Uitdroging. Het lichaam heeft veel vocht en zouten verloren. Dit kan gebeuren door een heftige koortsaanval, maar ook door diarree of braken. Het tekort wordt niet meer of niet voldoende aangevuld.

Is een delier gevaarlijk?

Een delier is een signaal dat het lichaam een ernstig probleem heeft wat zo snel mogelijk ingrijpen noodzakelijk maakt. Wordt de oorzaak gevonden en behandeld, dan verbetert de lichamelijke toestand en neemt de verwardheid ook af.

Delier bij ouderen

In principe kan op elke leeftijd een delier voorkomen, denk bijvoorbeeld aan kinderen met een koortsaanval. Maar in zijn algemeenheid geldt: hoe ouder des te groter de kans op een delier is. Delier komt het meest voor bij ouderen die zijn opgenomen in een ziekenhuis of een verpleeghuis.

Delier symptomen

Een delier is een ernstige verwardheid die plotseling optreedt. Dat kan binnen korte tijd: een paar uur tot een paar dagen. Het herkennen van een delier is mogelijk dankzij een aantal kenmerken.

  • Verwardheid
  • Psychotisch gedrag. Het hebben van waanbeelden is daar een voorbeeld van. Zich niet laten overtuigen door anderen dat de waanbeelden en -ideeën niet de werkelijkheid zijn en dus niet kloppen.
  • Stoornis van het bewustzijn. Hiermee wordt bedoeld dat degene met een delier zich minder bewust is van zijn omgeving (desoriëntatie).
  • Concentratie is verdwenen. Degene met een delier wordt door van alles voortdurend afgeleid. Vragen moeten telkens opnieuw gesteld worden. 
  • Veranderingen in stemming en emotie.

Vaak wisselen de symptomen gedurende de dag in ernst. Mensen met een delier zijn soms helder van geest en dan weer suf en verward.

Hoe lang duurt een delier?

Een delier duurt enkele dagen tot enkele weken. In het bijzonder bij oudere mensen duurt een delier en herstel ervan langer. Alleen een medicus kan de diagnose delier stellen.

Delier gevolgen

Het kan zijn dat je na het delier nog een tijdje last hebt van concentratieproblemen of angstige of nare gevoelens.

Behandeling van een delier

Een delier heeft een lichamelijke oorzaak (zie hierboven bij oorzaken). Door die oorzaak aan te pakken, vermindert de delier. Infecties moeten worden bestreden. Worden bepaalde medicijnen gebruikt, dan moet onderzocht worden of vermindering of een ander type medicatie mogelijk is. Is er sprake van uitdroging? Dan moet het vocht- en zoutgehalte in het lichaam weer op orde worden gebracht.

Vanwege de verwardheid, desoriëntatie en mogelijke waanbeelden is het van belang dat iemand met een delier in een prikkelarme omgeving verblijft. Herkenningspunten geven rust en houvast. Een voorbeeld daarvan is een foto van familie en vrienden. Een vertrouwd persoon betekent ook een steun. Voor de oriëntatie is bijvoorbeeld een klok, een kalender of eigen horloge wenselijk. Ook moet ervoor gezorgd worden dat als iemand lenzen, een bril en/of een gehoorapparaat heeft, dat deze ook worden gebruikt.
Daarnaast zal er aandacht zijn voor een goed dag- en nachtritme en een goede nachtrust. Al deze maatregelen dragen bij aan herstel.

Medicatie

Medicatie is een mogelijkheid. Dit hangt af van de (ernst van de) symptomen van de delier. De behandelaar neemt daar een besluit over.