“Ik heb meer in mijn mars dan alleen mooi zwart zijn”

marva+klein+200.png

“Vanaf mijn 16e woon ik in Nederland en ben ik geconfronteerd met racisme.”, zegt collega Marva Biekman. Na 18 jaar bij Parnassia te hebben gewerkt, gaat ze volgend jaar met pensioen. Vooruitlopend op haar afscheid heeft ze een boek geschreven over enkele van haar persoonlijke en soms pijnlijke ervaringen die zij als Surinaams-Nederlandse zowel binnen als buiten haar werk heeft ervaren. Het eerste exemplaar van haar boek overhandigde Marva tijdens het PG Incusief webinar op 8 oktober jl. aan Stephan Valk.

Persoonlijke ervaringen

Marva somt moeiteloos enkele van haar ervaringen op. “Eén van mijn twee zoons, beiden goed opgeleid, werd als domste van de klas bestempeld. Bezoekers die een schoonmaakster in mij zien en het daarom blijkbaar niet nodig vinden om mij te groeten. Een collega die mij vals beschuldigde van het stelen van medicijnen die ik naar Suriname zou sturen. De patiënt die mij een lapszwans noemde en vond dat ik een schop onder mijn kont nodig had en maar vergast moest worden. Allemaal voorbeelden waar mensen mijn kleur zagen, maar nooit mij. Ik heb meer in mars dan alleen mooi zwart zijn”, zegt Marva.

Marva: “Wat dit met je doet? Ik vind het erg dat ik er in het verleden niet boven kon staan en dat ik het gedrag van mensen ging kopiëren dat ik eigenlijk afkeur. Ik groette mensen ook niet meer, terwijl dit zo ver afstaat van hoe ik ben opgevoed. Achteraf heb ik spijt dat ik meegegaan ben in de waan van dat gedrag. Aan de andere kant hebben al mijn ervaringen mijn innerlijk gesterkt. Ik ben me hierdoor meer ‘zwart bewust’ geworden. Dat zie ik als positief. Ik ben meer in mijn geschiedenis gaan duiken en ben mensen anders gaan bekijken. Mijn zelfbeeld en zelfrespect hebben er niet onder geleden. Ook al heb ik geleerd dat je als zwarte vrouw twee keer zo hard moet werken als anderen om vooruit te komen, heb ik altijd tegen mezelf gezegd dat ik mijn doelen alleen wil bereiken op basis van gelijkwaardigheid. Daar waar mijn collega twee stappen zet om iets te bereiken wil ik niet één stap meer zetten om hetzelfde doel te halen. ”

Erover zwijgen is veel erger

Al voordat het racisme zo breed in de media werd uitgemeten door de dood van George Floyd en Jacob Blake die zwaar gewond raakte, is Marva hierover een boek aan het schrijven. Marva: “Het schrijven heeft mij gesterkt. Deze verhalen moeten we blijven vertellen, zodat er een gesprek op gang komt. Dat dit nodig is blijkt uit het feit dat in deze periode waar de Black Lives Matter beweging harder van zich laat horen dan ooit tevoren, slechts één collega aan Marva heeft gevraagd ‘Marva wat doet dit met je?’ Mensen realiseren zich niet dat er niet over praten, zwijgen dus, veel erger is dan zij voor mogelijk houden. Alle mediazaken worden besproken tijdens het werk, zoals corona en de hittegolf, maar als het over de dood van een zwarte burger gaat die de wereld in rep en roer zet, dan is men angstvallig stil. Bij mij ontstaat de indruk dat men angstig is voor de eventuele confrontatie”, gaat Marga verder. “Bang om de waarheid te horen die soms pijn kan doen. Bang voor een verkeerde woordkeuze en daardoor te kwetsen. Bang dat mensen zich geraakt voelen in hun ‘witte zijn’. Ik krijg de vinger niet goed aan de pols waarom mensen liever het onderwerp vermijden dan er over te praten.”

Accepteer het ongemak

Marva geeft aan dat ze er eigenlijk ook zelf niet meer over wil beginnen. Bang dat het als gezeur wordt gezien, dat zij zich als een slachtoffer gedraagt of overgevoelig is. Marva: “Ik heb het nu toevertrouwd aan het papier in de hoop dat we de bereidheid tonen om oprecht naar elkaar te luisteren en het gesprek met elkaar aangaan. Het is fijn om gehoord te worden en belangstelling te hebben voor een ander, daar hoort soms ook een ongemakkelijk vraag of verhaal bij. Toon lef en kom tot gesprek! Dat is de enige manier om tot een verandering te komen.”