Persoonlijkheidsstoornis

Persoonlijkheidsstoornis

200x200+donkerharige+starende+dame+.png
Een persoonlijkheidsstoornis is een psychische aandoening waarbij iemand zich anders gedraagt dan de maatschappij van die persoon verwacht. Iemand met deze stoornis heeft vaak last van starre en negatieve trekken, heftige emoties en problemen met het onderhouden van sociale contacten. Vaak loopt iemand vast in het dagelijks leven.

Ieder mens heeft zo zijn karaktereigenschappen en eigenaardigheden. We spreken pas van persoonlijkheidsproblematiek als bepaalde karaktereigenschappen zeer uitgesproken zijn en je daar last van hebt. Pas wanneer deze verschijnselen langdurig en hardnekkig aanwezig zijn en je relaties, werk en verdere leven er ernstig onder lijden spreken we van een persoonlijkheidsstoornis. De klachten uiten zich op meerdere levensgebieden en zijn niet een reactie op slechts één bepaalde levensgebeurtenis. Je functioneert niet goed in de relatie met je partner, vrienden of op het werk.

Kenmerken persoonlijkheidsstoornis

Kenmerken van een persoonlijkheidsstoornis zijn dat er constant wrijvingen en conflicten in relaties met anderen voorkomen of dat iemand juist overdreven afhankelijk is van de mensen om hem heen. Het goed reguleren van de emoties is moeilijk voor iemand met een persoonlijkheidsstoornis en er zijn bijna altijd problemen met het zelfbeeld.

Symptomen van een persoonlijkheidsstoornis kunnen zijn:

  • het gevoel dat je waardeloos bent
  • wantrouwen richting andere mensen
  • moeizame relaties
  • moeite hebben met het uiten van gevoelens of gevoelens juist te snel uiten
  • dingen niet afmaken
  • impulsief reageren
  • heel perfectionistisch zijn
  • teruggetrokken en angstig zijn
  • moeite hebben om zelfstandig te functioneren
  • stemmingswisselingen

Wil je weten of je mogelijk symptomen van een persoonlijkheidsstoornis hebt? Onze partner PsyQ beschikt over een online zelftest.

Andere aandoeningen

Een persoonlijkheidsstoornis openbaart zich doorgaans in de tienerjaren of in de vroege volwassenheid. Iemand  kan meerdere van deze stoornissen hebben. Vaak heeft iemand met één of meerdere persoonlijkheidsstoornissen zelf wel door dat hij ‘anders’ is dan anderen, maar het komt ook voor dat iemand zelf geen last ondervindt van zijn of haar stoornis.

Symptomen van een persoonlijkheidsstoornis gaat vaak samen met andere psychiatrische aandoeningen zoals een depressie of angststoornis. Dit maakt een persoonlijkheidsstoornis soms moeilijk te herkennen. Onderzoek kan uitwijzen of je mogelijk kenmerken van een persoonlijkheidsstoornis hebt.

Cluster A, B en C

Er bestaan volgens het psychiatrisch handboek DSM-5 tien soorten persoonlijkheidsstoornissen. Deze zijn onderverdeeld in 3 clusters.

Persoonlijkheidsstoornis Cluster A (vreemd of excentriek gedrag)

Persoonlijkheidsstoornis Cluster B (theatraal, emotioneel of grillig gedrag)

Persoonlijkheidsstoornis Cluster C (gespannen of angstig gedrag)

Oorzaken persoonlijkheidsstoornissen

Persoonlijkheidsstoornissen ontstaan vaak door een combinatie van oorzaken. Vaak is er sprake van erfelijke aanleg in combinatie met factoren uit de omgeving. Bijvoorbeeld het gezin waarin iemand opgroeit of traumatische gebeurtenissen in de jeugd.

Meervoudige persoonlijkheidsstoornis

Naast alle persoonlijkheidsstoornissen die hierboven beschreven staan, kennen we ook de meervoudige persoonlijkheidsstoornis. In de DSM-5 wordt deze persoonlijkheidsstoornis een dissociatieve identiteitsstoornis (DIS) genoemd. Momenteel wordt de meervoudige persoonlijkheidsstoornis niet door PsyQ behandeld.