Onderzoek Autisme

Autisme is een neurobiologische ontwikkelingsstoornis, waarbij het klinische beeld gedurende de levensloop verandert, evenals de vragen die de cliënten en directe betrokkenen stellen.

Diagnostiek, behandeling en ondersteuning in iedere fase van het leven, op alle levensgebieden en met speciale aandacht voor grote en kleine veranderingen, is voor veel mensen met autisme essentieel om in hun kracht te komen en te blijven en diepe dalen in het functioneren te voorkomen. 

Wetenschappelijk onderzoek naar de relevantie van de zorg in relatie tot de doelgroep draagt daaraan bij. Onze autisme-afdelingen dragen bij aan het versterken van het wetenschappelijk fundament in de autismezorg. Het onderzoek richt zich op het (door)ontwikkelen van kennis die op de korte of langere termijn ingezet kan worden binnen de klinische praktijk. 

  • Inzicht in de gevolgen van stress en chronische ziekten bij cliënten met een ASS.
  • Objectieve kenmerken om camouflage (verbergen of compenseren van autismekenmerken) vast te stellen, inzicht in de invloed van camouflage op comorbide psychische klachten en op de behandeling van autisme.
  • Meer inzicht in de relatie tussen ASS en persoonlijkheids(pathologie), ten behoeve van de diagnostiek en de behandeling.
  • Inzicht in het effect van de speltherapie Theraplay op de relatie tussen kinderen met een ASS en hun ouders.

Binnen Parnassia Groep wordt onderzoek naar autisme uitgevoerd bij onze vier onderdelen die gespecialiseerd zijn in autisme:

  • Centrum voor Autisme Haaglanden
  • Centrum voor Autisme Noord-Holland
  • Leo Kannerhuis (TOPGGz)
  • SARR (TOPGGz). 

Voorbeelden autismeonderzoek

Bij SARR Jeugd zien behandelaren dat ouders vaak veel stress ervaren als gevolg van de opvoeding van hun kind met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS). Deze stress uit zich soms in psychische klachten (zoals angst, somberheid), soms in lichamelijke klachten (zoals moeheid, hoofdpijn, slaapproblemen) en soms in beide. 

Chronische stress bij de ouders van kinderen met een ASS kan leiden tot ernstige fysieke en mentale gezondheidsproblemen met bovendien een verhoogde kans op voortijdig overlijden. Verder blijkt uit de resultaten van uitgevoerde systeemtherapieën dat deze stress de behandeluitkomst van het kind negatief beïnvloedt. Ook blijkt dat ouders vaak zelf autismekenmerken hebben. Deze observaties vormden de aanleiding  voor het opzetten van een onderzoekslijn naar stress en chronische ziekten bij individuen met een ASS bij SARR.

Neem voor meer informatie over dit onderzoek contact op met Wietske Ester, kinder- en jeugdpsychiater, w.ester@youz.nl

Het camoufleren van autisme houdt in dat iemand autismekenmerken in sociale situaties probeert te verbergen of te compenseren. Het bestuderen en vervolgens imiteren van het sociale gedrag van anderen is bijvoorbeeld een vorm van camoufleren die vaak voorkomt.

In dit onderzoeksproject van het Leo Kannerhuis wordt onderzocht hoe camouflage goed objectief vastgesteld kan worden en of mensen met autisme anders camoufleren dan mensen met ADHD. Daarna wordt onderzocht of, en zo ja hoe, camouflage een rol speelt in (de ontwikkeling van) comorbide psychische klachten. Als laatste wordt onderzocht hoe camouflage een rol speelt in de behandeling.

Inmiddels is bekend dat 70 procent van de mensen met een ASS meerdere stoornissen heeft, bijvoorbeeld een persoonlijkheidsstoornis. Dan rijst de vraag wat de invloed is van die persoonlijkheid(spathologie) op de desbetreffende persoon. Bovendien levert het kennen van de persoonlijkheid een grote meerwaarde op voor de behandeling. Het maakt de sterke en zwakke kanten van een persoon inzichtelijk, zodat de therapeut daar op kan inspelen. Er is duidelijk behoefte aan meer inzicht in de relatie tussen ASS en persoonlijkheids(pathologie), ten behoeve van de diagnostiek en de behandeling. Onderzoek hiernaar wordt uitgevoerd bij SARR.

De TANDEM studie onderzoekt het effect van Theraplay bij kinderen van 3 t/m 6 jaar met een autisme spectrum stoornis (ASS) en hun ouders. Theraplay is een vorm van speltherapie waarbij de band tussen ouder en kind wordt versterkt, waardoor ouders hun kind beter leren begrijpen en andersom. In de studie wordt gekeken of de relatie tussen ouders en kind door Theraplay verbetert en of ouders daardoor minder problemen en stress bij het opvoeden van hun kind ervaren. Uit eerder onderzoek blijkt dat Theraplay goed werkt bij verlegen en angstige kinderen en bij kinderen met probleemgedrag. 

Er zijn weinig evidence-based behandelmethoden gebaseerd op onderzoek voor kinderen met een ASS én hun ouders. Er is eveneens nauwelijks onderzoek verricht naar interventies bij kinderen met ASS waarbij de fysieke en mentale gezondheid van de ouders expliciet wordt meegenomen als behandeldoel. Terwijl chronische stress bij ouders met een kind met ASS kan leiden tot ernstige fysieke en mentale gezondheidsproblemen met bovendien verhoogde mortaliteit tot gevolg. 

Onze verwachting is dat behandeling door middel van Theraplay leidt tot een afname in probleemgedrag bij het kind en een afname in langdurige stress bij de ouders. Dat wil zeggen voor het kind: minder boos zijn, fijner samen spelen, vrolijker zijn; en voor de ouders: mijn kind beter begrijpen, aandacht voor mijn gezondheid, aandacht voor mijn stressniveau.

Neem voor meer informatie over dit onderzoek contact op met Wietske Ester, kinder- en jeugdpsychiater, w.ester@youz.nl